Tanzania kuna
takriban ng’ombe milioni 19.Ni ya tatu hapa Barani Afrika kwa kuwa na mifugo
mingi.
Kulingana na Kituo cha Uwekezaji nchini(Tanzania Investment
Centre) mwaka 2010, ilikisiwa kwamba kulikuwa na uhaba wa lita 170 za maziwa
hapa nchini. ![]()
Ta
Takriban asilimia 80 ya maziwa hugemea ng’ombe wa
asili(zebu) ambao uzalishaji wao wa
maziwa kwa siku 180 za unyonyeshaji wa ndama,wastani wa uzalishaji kila
ng’ombe anayekamuliwa ni kama lita 400
tu za maziwa.
Inakisiwa kuwa
Tanzania kuna ng’ombe milioni 3.4 wa maziwa. Kati ya hawa,milioni 2.8 ni wa kienyeji,na
ng’ombe wa kisasa wa maziwa ni 630,000 tu.
Ng’ombe wote kwa pamoja hutoa takriban lita milioni 4.1 kwa
siku.
Mwaka 2009 kulikuwa na jumla ya viwanda 33 vya kusindika
maziwa nchini,na kati ya hivyo viwanda 12 vilishafungwa.
Maziwa yaliyokuwa yakisindikwa ni wastani wa lita 580,000
kwa siku. Baada ya viwanda 12 kufungwa,maziwa yanayosindikwa sasa ni lita
60,000 tu.
Kwa sababu hiyo, Tanzania hulazimika kutumia fedha za kigeni
kuagiza maziwa nje, wakati kuna mifugo mingi.
Viwanda vya maziwa hapa nchini ni Musoma Diary chenye uwezo
wa kuzalisha lita 120,00 kwa siku,Tanga Fresh kina uwezo wa kuzalisha lita
30,000 kwa siku,bahati mbaya viwanda hivi huzalisha chini ya kiwango.
Kulingana na Sekta ya Maziwa,ukanda wa Ziwa VICTORIA una
mifugo mingi. Wapo wafugaji ambao kila mmoja ana ng’ombe takriban 1,000 ambao thamani yao ni
shilingi milioni 400.
Hata hivyo, wafugaji hawa hawajatambuliwa na rasilimali hizi
hazijarasimishwa wala kupewa ithibati ya utambulisho na Kituo cha Uwekezaji
nchini(TIC).
Thamani ya ng’ombe 1,000 hupita kiwango cha Dola 100,000
ambazo mtu huhitajika kuwa nazo ili atambuliwe na TIC kama mwekezaji.
Licha ya maziwa kuwa naviini lishe,bado serikali haijatilia
mkazo sekta ya maziwa hapa nchini.
Kulingana na Mamlaka ya Mapato(TRA) mwaka 2008,zilikusanywa
shilingi bilioni 5 za kodi kwenye maziwa yaliyoingizwa hapa nchini kutoka nje
ya nchi.
Wadau wa sekta ya maziwa wanasema,sekta hii ikiboreshwa
itatoa ajira rasmi kwa watu 2,133 na zisizo rasmi 40,000.
Tanzania inaweza kutumia fursa ya maziwa kujipatia kipato
katika Soko la Pamoja la Afrika Mashariki(The East African Common Market).
AJABU
Ni kwamba, Kenya ndiyo inayoongoza Afrika Mashariki kwa kuwa
na mifugo mingi,hususan ng’ombe na mbuzi,lakini Kenya ndiyo inayoongoza kwa
kuzalisha lita milioni 9.5 kwa siku;kasha husindika lita milioni 1.3 kwa siku.
Sekta ya maziwa ndiyo ya kwanza Kenya katikakuondoa
umasikini. Uganda huzalisha lita 400,000 kwa siku wakati Tanzania huzalisha
lita 60,000 tu.
Rwanda,imeanzisha mpango wa kila familia kuwa na ng’ombe wa
maziwa ifikapo 2015.Wanatarajia kuzalisha lita 431,000 kwa siku.
Kwa sababu hiyo, lita 60,000 zinazosindikwa hapa Tanzania
hutokana na viwanda viwili tu vya Musoma Diary na Tanaga Fresh.
Ukanda wa Ziwa Victoria humuliki ng’ombe milioni 8,mbuzi
milioni 5 na kondoo milioni 1.2.
TANZANIA hufuga ng’ombe wa asili,waitwao,Tanzania shorthorn
Zebu, ambao hustahimili mazingira magumu,lakini hawazalishi maziwa mengi.
Kuna ng’ombe wa kisasa wa maziwa 560,000 hapa nchini,na
wanaokamuliwa ni 224,000 ambao hutoa lita milioni 485 za maziwa
yasiyosindikwa,na hayajarasimishwa kuingia katika soko rasmi.
Ng’ombe wa asili milioni 5.6 hukamuliwa na kutoa lita
milioni 950 za maziwa ambayo hayasindikwi,kwa hiyo hayauzwi katika soko rasmi.
Wakati Tanzania imeweka Mkazo katika uwekezaji wa migodi ya
madini kama Tanzanite,dhahabu,almasi,ruby,nickel na mafuta,makaa yam awe na
gesi, imesahau sekta ya mifugo na mazao yake kama ngozi na maziwa.
Hadi sasa kuna takriban migodi 10 hapa nchini:Williamson
Diamond,Golden Pride(Resolute),Geita Gold Mine, Mererani/Tanzania
One,Bulyanhulu Gold Mine,North Mara Gold Mine, na Kabanga Nickel Project.
Kufuatia hali hii, shilingi mabilioni zinazotumika kuagiza
lita milioni 170 za maziwa nje ya nchi, zingetumiwa kwa kazi nyingine kama maziwa
ya hapa nchini yangesindikwa na kuuzwa katika soko hilo kubwa.
Kwa nini Tanzania iwe na mifugo mingi halafu
izidiwe na Kenya kuzalisha mazi
No comments:
Post a Comment